DeDust
DeDust, TON blok zinciri tabanlı merkeziyetsiz bir borsa (DEX) ve otomatik piyasa yapıcıdır (AMM). Sistem, kullanıcı deneyimini en üst düzeye çıkarmak için tasarlanmış DeDust Protokolü 2.0'ı kullanır.
DeDust Protokolü 2.0, blok zincirini küçük parçalara (shard) bölme (sharding) ve Aktör Modeli gibi TON blok zincirinin doğal özelliklerini kullanır, bu da işlem ücretlerinde gaz (gas) tasarrufu sağlar.
DeDust.io borsasının arayüzü ve çalışma prensipleri
DeDust.io borsasında çalışmaya başlamadan önce bir cüzdan bağlamanız gerekmektedir (örneğin, Wallet, Tonkeeper).
Borsada yalnızca beş sekme bulunmaktadır:
Portfolio — kullanıcının portföyü, cüzdanın kendi varlıklarını ve DeDust borsasındaki havuzlar ve stake'lerde bulunan varlıkları gösterir.
Swap — takasların yapıldığı bölüm. Burada istenilen varlık (jetonlar) satın alınabilir.
Jetonları sadece bakiyede tutmak yerine çalıştırmak (yani gelir elde etmek) için onları Pools bölümüne yerleştirip ek faiz kazanabilirsiniz.
Likidite çiftleri bu bölümde belirtilmiştir.
- TVL yatırılan fon miktarını gösterir — Likidite;
- Hacim — 24 saatlik ticaret hacmi;
- Komisyonlar — havuzun 24 saat içinde ne kadar kazandığını gösterir;
- APR — yıllık yüzde oranı, her zaman sabittir;
- APY — kapitalizasyon dahil yıllık getiri oranı. Üç aylık, aylık, haftalık veya günlük olarak tahakkuk eden faizi dikkate alır. APY, tahakkuk sıklığına bağlı olarak değişir.
Bir çifte girdiğinizde, örneğin $SCALE/TON, bir yüzde (Ticaret Ücreti) görebilirsiniz. Bu yüzde, havuza likidite sağlayan kullanıcılara gider. Sağ tarafta aktif Boosts'u görebilirsiniz. Burada listelenen herhangi bir proje, kullanıcıların dikkatini çekmek için likidite sağlayıcılara jeton dağıtabilir. Jeton dağıtımının bitiş süresi aşağıda belirtilmiştir.
Stake — $SCALE staking (DeDust borsa jetonu). Ağ güvenliğini ve faaliyetini desteklemek için kripto para birimi cüzdanında fon saklama. Basit bir ifadeyle, staking ödül kazanmak için kripto para kilitlemektir.
Bridge — ağlar arasındaki resmi köprüdür. Bir köprü, farklı blok zincirleri arasında ademi merkeziyetçi bir takastır.
DeDust Konsepti
DeDust geliştiricileri yeni bir konsept tanıttılar — Varlık (Asset). Bu sayede, yalnızca belirli bir varlık türüyle (örneğin, sadece ERC-20, yerel coin ile değil) çalışmak için tasarlanmış diğer popüler protokollerde olduğu gibi, gas tüketimi çok daha düşüktür. Geliştiriciler genellikle yerel coin'lerin paketlenmiş tokenları (örneğin, ETH için WETH, TON için WTON/pTON) kavramını kullanırlar.
Varlık (Asset) değişim sürecini basitleştirir çünkü kullanılan varlık türü önemli değildir. Yeni varlık türlerini (örneğin, ek para birimleri veya diğer blok zincirlerinden varlıklar) kolayca entegre edebilirsiniz.
Varlık, iki eylemi tanımlayarak ve gerçekleştirerek yeni varlıkların eklenmesine izin verir: alma ve aktarma.
Vault (Kasa) hassas bilgileri güvenli bir şekilde yönetmek için kullanılan bir araçtır.
Vault, veriyi kasaya yazmadan önce bir şifreleme anahtarı ile şifreler. Vault konseptinin uygulanmasındaki önemli bir nokta, ana anahtarın sunucuda saklanmamasıdır. Bu, Vault çalıştıktan sonra bile saklanan verilere erişemeyeceği anlamına gelir.
DeDust'ta işlem uygulamanın iki prensibi vardır ve üçüncü bir prensip yolda:
- Yerel Vault — kendi coini olan Toncoin'i yönetir.
- Jetton Vault — jetonları yönetir.
- Ekstra Para Birimi Vault (yakında) — ek TON para birimleri için tasarlanmıştır.
Vault'un çalışma prensibi, gelen transferleri almak ve havuza «kullanıcı A, 100 X'i Y ile değiştirmek istiyor» bilgisini vermek, ancak alınan 100 X'i elinde tutmaya devam etmektir. Havuz daha sonra, Y varlığından sorumlu başka bir Vault'a kullanıcıya belirli bir miktarda Y ödemesini söyler. Bu mekanizma, her bir bileşenin mantığını basitleştirir ve ucuz çok aşamalı swap işlemlerinin uygulanmasını kolaylaştırır. Bu aracın verimliliği, rezerv hesaplamalarına yapılan ayarlamaların varlıkları fiziksel olarak taşımadan gerçekleşmesidir.
DeDust, işlemleri gerçekleştirmek için iki farklı yol sunar:
- Volatil Havuz — "sabit ürün" formülüne dayalı olarak çalışır: x * y = k
- Stabil-Swap Havuzu — yaklaşık olarak eşit değerdeki varlıklar için optimize edilmiştir (örneğin, USDT/USDC, TON/stTON) ve burada kullanılan formül: x³ • y + y³ • x = k.
Factory (Fabrika) — oluşturulan jetonların listesini tutmak için gerekli bir akıllı sözleşmedir. Her yeni dağıtılan akıllı sözleşme Fabrikada kayıtlıdır. Ayrıca, Fabrika belirli bir sözleşmenin aranmasını kolaylaştırır.
Likidite Depozitosu — kullanıcının havuza likidite katkısını yöneten kısa vadeli bir sözleşmedir. Bu sözleşme, varlıklardan biri kabul edildiğinde devreye girer ve havuz likiditeyi kabul ettikten veya reddettikten sonra yok edilir.